مواعظ (جلد دوم) : سلسله مباحث اخلاقی مرحوم آیة الله حق شناس ره

. برخی از نکات مهم این کتاب مواعظ جلد دوم عبارتند از:

• تربیت نفس یعنی تهذیب و تزکیه نفس از خصلت های پستی و زشت و تزیین آن با خصلت های بلند و زیبا.
• تربیت نفس از اهداف اساسی اسلام است و برای رسیدن به فلاح و رستگاری لازم و ضروری است.
• قرآن کریم نفس انسان را در چهار حالت توصیف می کند: نفس اماره، نفس لوامه، نفس ملهمه و نفس مطمئنه.
• مشارطه یعنی انسان با نفس خود قول و قرار بگذارد که از حدود الهی فراتر نرود و اگر خواسته های نفس حتی ذره ای با اوامر الهی مخالف بود، آن ها را اجابت نکند.
• مراقبه یعنی این که انسان بر یاد خدا مراقبت بورزد و لذت نفس برای او اصل نباشد، همچنین هیجان های نفس را کنترل کند و در عمل به شرط هایی که برای خود گذاشته مراقبت داشته باشد.
• محاسبه یعنی این که انسان از نفس خود حساب بکشد که چه کرده است و می کند. محاسبه باید در مقاطع مختلفی انجام شود: محاسبه بعد از هر عمل، محاسبه روزانه، و محاسبه در مقاطع مختلف عمر.
• نتیجه تربیت نفس، بر اساس آیات و روایات، فلاح و رستگاری است. قرآن کریم می فرماید: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا» یعنی «کسی که نفس خود را پاک کند رستگار شده و کسی که نفس خود را زیر سنگ فرو برد زیان کرده است».